Uy sotib olish: A dan Z gacha to’liq qo‘llanma (2025)

Xalqimizda “uyga ega boʻlish - Vatanli boʻlishdir”, degan naql yuradi. Haq gap. Bu jarayon juda qiziqarli va yoqimli, shu bilan birga, bu jarayon bir qarashda murakkab va chalkash bo‘lib tuyulishi mumkin. Quyidagi qo‘llanma sizga uy-joy sotib olish jarayonini bosqichma-bosqich o‘rganishga yordam beradi.

1-bosqich: Maqsadni aniqlash.

Uy sotib olishdan oldin, qanday uy kerakligini aniqlash lozim. Shuning uchun quyidagilarni ko‘rib chiqing:

Budjetingiz — uy sotib olish uchun qancha mablag‘ ajrata olasiz?

Joylashuv — Toshkent, viloyat markazlari yoki boshqa hududlarmi?

Uy turi — kvartira, hovli yoki namunali uymi?

Maydon — xonadon necha xonali va umumiy maydoni qanday bo‘lishi kerak?

2-bosqich: Moliyaviy tayyorgarlik.

Endi qanday uy sotib olish boʻyicha bir toʻxtamga kelgan boʻlsangiz, moliyaviy imkoniyatlaringiz boʻyicha ishni boshlang:

Boshlang‘ich to‘lovni yig‘ing (Mamlakatimizda bu toʻlov ko‘pincha uy narxining 20-30% ini tashkil etadi, baʼzan 10 % ham kifoya qilishi mumkin).

Ipoteka kreditlari uchun banklar (masalan, Xalq banki, Agrobank, O‘zSQB, Ipoteka-bank, O‘zmilliybank) takliflarini o‘rganing.

Oylik daromadingiz va xarajatlaringizni tahlil qiling, kredit yoki qarzni qaytarish imkoniyatini aniqlang.

Subsidiya orqali uy sotib olishni oʻrganib koʻring, bu ham foydali va kamchiqim (Buning uchun subsidiya.idm.uz maxsus platformasi yoki Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali (my.gov.uz) orqali ariza topshirish mumkin.

3-bosqich: Uy-joy bozorini o‘rganish.

O‘zbekiston bozoridagi ko‘chmas mulk takliflarini diqqat bilan kuzatish juda muhim. Buning uchun quyidagilarga e‘tibor qarating:

1. Hududdagi uy-joy narxlari va tendensiyalari.

2. Mahalliy infratuzilma: transport, maktab, bog‘cha, bozor va tibbiy klinikalarga yaqinlik.

3. Chegirmalar va maxsus aksiyalar.

4-bosqich: Professional yordam.

Ko‘chmas mulk agentliklari yoki tajribali rieltordan yordam so‘rang. Ular sizga:

1. Ishonchli sotuvchilarni topishda yordam beradi.

2. Hujjatlarni tekshirish va tayyorlash jarayonini osonlashtiradi.

3. Notarial shartnoma tuzishda ko‘maklashadi.

5-bosqich: Nihoyat, uyni tanlash.

Quyidagi mezonlar asosida uylarni taqqoslash mumkin:

1. Uyning texnik holati qanday va ta‘mirlash ehtiyoji qay darajada.

2. Qanday qurilish materialidan foydalanilgan va bino qachon qurilgan.

3. Hududning xavfsizligi va infratuzilmasi.

4. Transportning oila aʼzolariga qulayligi va shovqinsizlik darajasi.

6-bosqich: Hujjatlarni tekshirish.

Uy sotib olish jarayonida quyidagi hujjatlarni diqqat bilan tekshiringizni tavsiya etamiz:

1. Uyga egalik huquqini tasdiqlovchi O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi Kadastr agentligidan olingan hujjat.

2. Qarzdorlik yoki nizolar mavjud emasligi to‘g‘risidagi ma‘lumotlar.

7-bosqich: Shartnoma tuzish.

Notarius orqali oldi-sotdi shartnomasini tuzing. Shartnoma tuzishda quyidagilarga e‘tibor bering:

1. Sotib olish summasi va to‘lov shartlari.

2. Mulkni topshirish muddati.

3. Sotuvchi tomonidan qo‘shimcha majburiyatlar (masalan, jihozlarni qoldirish, taʼmirlab berish va hokazo).

8-bosqich: To‘lov va rasmiylashtirish.

To‘lovni bank orqali amalga oshiring. Bu xavfsiz va qonuniy jihatdan to‘g‘ri hisoblanadi. To‘lovdan so‘ng mulkni Kadastr agentligi orqali davlat ro‘yxatidan o‘tkazing.

9-bosqich: Uyga ko‘chib kirish.

Uy rasmiy ravishda sizniki bo‘lgach, ko‘chib kirish jarayonini boshlang. Bunda, avvalo, kommunal xizmatlar (gaz, suv, elektr) va boshqa tashkiliy masalalarni hal qilishga birinchi navbatda eʼtibor qarating. Shuningdek, uyga koʻchib kirishdan oldin agar uy taʼmirga ehtiyoj sezsa, bira toʻla taʼmirlab kirishni tavsiya etamiz.

Xulosa oʻrnida aytish kerakki, uy sotib olish rejalashtirilgan va bosqichma-bosqich qadamlar bilan amalga oshiriladigan jarayondir. Umid qilamizki, ushbu qo‘llanma sizga uy sotib olishni osonlashtirishga yordam beradi.