O‘zbekistonda 2025-yilda uylar narxi arzonlashadimi?

 

Oʻzbekistonda iqtisodiy islohotlarning jadal rivojlanishi, urbanizatsiya jarayonlari va qurilish sektoridagi o‘zgarishlar uy-joy narxlariga sezilarli ta’sir ko‘rsatmoqda. 2025-yilda uylar narxi qanday o‘zgarishi borasida turli fikrlar mavjud bo‘lsa-da, ba’zi iqtisodiy va tarmoqqa oid sabablar narxlar oshishini taxmin qilishga asos yaratadi.

Uy-joy narxlariga ta’sir qiluvchi omillar.

1. Yer narxining o‘sishi.

Oʻzbekistonda har bir kvadrat metr yer narxi oshib bormoqda. Bu asosan yerga bo‘lgan talabning ortishi va urbanizatsiya jarayonlari bilan bog‘liq. Shuningdek, qonunchilikda qurilish uchun yer ajratish jarayonlari tartibga solinmoqda, bu esa yerning mavjudligini kamaytirib, narxlarning oshishiga olib keladi.

2. Qurilish materiallari narxi.

Baʼzi asosiy qurilish materiallarinarxi xalqaro bozorlardagi vaziyatga bevosita bog‘liq. Ushbu mahsulotlarning katta qismi chet eldan import qilinadi va milliy valyuta kursining zaiflashishi, yaʼni inflyatsiya import xarajatlarini oshiradi. Inflyatsiya va logistika xarajatlarining ortishi ham narxlarning ko‘tarilishiga sabab bo‘lmoqda.

3. Ish kuchi narxi.

Mamlakatda mehnatga haq to‘lash darajasi oshib borayotganini kuzatish mumkin. Bu, bir tomondan, ijtimoiy ta’minotning yaxshilanishidan dalolat bersa, boshqa tomondan, qurilish kompaniyalari uchun xarajatlarni oshiradi. Natijada, ushbu xarajatlar yakuniy mahsulot – uy-joy narxiga aks etadi.

4. Qonunchilikdagi o‘zgarishlar.

So‘nggi yillarda qurilish industriyasini tartibga soluvchi yangi qonunchilik va me’yoriy talablar kuchaytirilmoqda. Bu esa qurilish uchun zarur ruxsatnomalarni olish jarayonini murakkablashtiradi. Har bir metr kvadrat uchun soliq stavkalarining oshishi, “eskrou” hisob joriy qilinishi ham qurilish loyihalari narxini qimmatlashtiradi.

Uy-joy bozorida talab va taklif.

Hammaga maʼlumki, uy-joy narxi bozorning asosiy qonuni – talab va taklif bilan belgilanadi. O‘zbekistonda 2025-yilda taklifning talabga nisbatan sezilarli darajada ortib ketmasligi kutilmoqda. Chunki:

1) Yangi qurilish loyihalarining soni ruxsatnomalar va boshqa tartibga solish sababli sekinlashmoqda.

2) Talab barqarorligicha qolmoqda, chunki aholining ko‘pchiligi uy-joy olishni asosiy maqsad sifatida belgilagan.

3) Urbanizatsiya tufayli yirik shaharlarda, xususan Toshkent, Samarqand, Buxoro va Farg‘ona kabi hududlarda talab yuqori darajada saqlanadi.

Ijara bozorining holati.

Ijara narxlari esa barqarorligicha qolishi kutilmoqda. Shu bilan birga, yirik shaharlarda yangi talablar paydo bo‘lishi natijasida ijara narxlari biroz oshishi mumkin. Talabalarning ijara joylariga boʻlgan talablarining oshib borishi va uy-joyni ijaraga berish bozorining rivojlanishi bu holatni qo‘llab-quvvatlaydi.

Narxlar pasayishi ehtimoli.

Uy-joy narxlari keskin pasayishi ehtimoli past. Sababi:

1) Qurilish materiallari narxi va ishchi kuchi xarajatlarining yuqoriligi.

2) Inflyatsiya davom etayotgani tufayli real qiymatning saqlanib qolishi.

3) Qonunchilikdagi cheklovlar va soliqlarning ko‘payishi qurilish xarajatlarini oshiradi, bu esa narxlarning pasayishiga yo‘l qo‘ymaydi.

2025-yilda O‘zbekistonda uy-joy narxlari oshishi ehtimoli yuqori. Ushbu o‘zgarishlar iqtisodiy va bozor sharoitlari, inflyatsiya, qurilish materiallari va yer narxlarining oshishi bilan bevosita bog‘liq. Shuningdek, qonunchilikdagi yangi tartiblar ham narxlar dinamikasiga ta’sir ko‘rsatadi. Shu sababli, uy sotib olishni rejalashtirayotganlar imkon qadar oldindan qaror qabul qilishlari maqsadga muvofiq.