Yangi uylarni qabul qilish: muammolar va yechimlar

Yangi uy-joyga ega boʻlish har bir insonning hayotidagi eng muhim qarorlardan biri. Ammo, ko‘p qavatli uylarning qurilishi jarayonida yuzaga keladigan turli muammolar xaridorlarni qiyin ahvolga solib qo‘yadi. Raqobatni rivojlantirish va isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish qo‘mitasining ma’lumotlariga ko‘ra, yil davomida bu borada 1700 dan ortiq murojaatlar kelib tushgan. Quyida qurilish kompaniyalari faoliyatida uchraydigan asosiy muammolar va ularni oldini olish bo‘yicha tavsiyalar keltiriladi.

1. Qurilish kompaniyalari shartnomalaridagi noaniqliklar.

Ko‘plab shartnomalarda xaridorlarning manfaatlari yetarli darajada hisobga olinmaydi. Masalan:

Qayta hisob-kitob huquqi: Ba’zi shartnomalarda qurilish kompaniyasi maydon yoki boshqa parametrlarni o‘zgartirish huquqini o‘zida saqlab qoladi, lekin xaridorlarga bunday imkoniyat berilmaydi.

Maydon bo‘yicha farqlar: Qurilish tugagandan so‘ng xonadonning haqiqiy maydoni shartnomada ko‘rsatilganidan farq qilishi mumkin. Ammo, bu holatda qayta hisoblash imkoniyati ko‘zda tutilmagan.

Tavsiyalar:

Shartnomani diqqat bilan o‘qib chiqing va huquq va majburiyatlar teng taqsimlanganiga ishonch hosil qiling.

Qurilish kompaniyasidan maydon bo‘yicha aniq ko‘rsatkichlarni talab qiling.

2. Ichki ta’mirlash ishlari va sifat nazorati.

Shartnomalarning 37 foizida kvartira ichki ta’miri uchun javobgarlik belgilangan emas. Bu esa xaridorlarni sifatga oid muammolar bilan yolg‘iz qoldiradi.

Tavsiyalar:

Ichki ta’mirlash ishlari bo‘yicha aniq bandlarning shartnomaga kiritilishini talab qiling.

Xonadonni qabul qilishda barcha ishlarda sifat nazoratini o‘tkazing.

3. Qurilish muddati kechikishi va javobgarlik tizimi.

Qurilish muddati kechikkan taqdirda, ko‘plab shartnomalarda jarimalar belgilab qo‘yilmagan. Bu esa xaridorning huquqiy himoyasiz qolishiga olib keladi.

Tavsiyalar:

Qurilish kechikkan taqdirda javobgarlik choralarini belgilashga alohida e’tibor qarating.

Qurilish kompaniyasining avvalgi loyihalari bo‘yicha ishlash tarixini o‘rganing.

4. Kafolat muddati va defektlarni bartaraf etish.

84% shartnomalarda kafolat muddati ko‘rsatilmagan, 82% holatlarda esa defektlarni bartaraf etish majburiyati mavjud emas.

Tavsiyalar:

Kafolat muddati va defektlarni tuzatish bo‘yicha majburiyatlar shartnomaga kiritilganiga ishonch hosil qiling.

Kvartirani qabul qilishda barcha muammolarni qayd qiling va kompaniyadan ularni bartaraf etishni talab qiling.

5. Soliqlardan qochish va notarial xavflar.

Notarial shartnoma tuzayotganda ko‘pincha qurilish kompaniyalari shartnomalarda kvartira narxini real qiymatdan past ko‘rsatishni yoki naqd to‘lovlarni talab qiladi. Bu usul orqali ular soliqlarni kamaytiradi. Bu esa xaridor uchun moliyaviy xavf tug‘diradi.

Tavsiyalar:

Shartnomada narxning bozor qiymatiga mos kelishiga e’tibor qarating.

To‘lovlarni faqat bank orqali amalga oshiring va hujjatlarda qayd etilganligini tekshiring.

6. Uy-joy subsidiyalari bilan bog‘liq muammolar.

Ba’zi qurilish kompaniyalari subsidiyalardan foydalanishni cheklaydi yoki yangi qurilgan uylar kadastrga kiritilmagan, bu esa subsidiyalarni amalga oshirishni imkonsiz qiladi.

Tavsiyalar:

Subsidiyalar bilan ishlaydigan kompaniyalarni tanlang.

Uy-joy tanlashda davlat talablari va subsidiyalarga mos keluvchi variantlarni ko‘rib chiqing.

Xaridorlar uchun eng muhim tavsiyalar!

Uy-joy sotib olayotganda, qurilish kompaniyasidan quyidagi hujjatlarni talab qilish tavsiya etiladi:

1) Kompaniyaning ro‘yxatdan o‘tgani to‘g‘risidagi guvohnoma: Qurilish kompaniyasining qonuniy faoliyat yuritayotganini tasdiqlovchi hujjat.

2) Ustav hujjatlari: Kompaniyaning faoliyat doirasi va vakolatlarini ko‘rsatuvchi hujjatlar.

3) Yer uchastkasini ajratish to‘g‘risidagi qaror: Tegishli hokimlik tomonidan yer uchastkasi ajratilganligini tasdiqlovchi hujjat.

4) Loyihaning shaharsozlik kengashi tomonidan tasdiqlangani: Qurilish loyihasi shaharsozlik kengashi tomonidan ko‘rib chiqilib, ma’qullanganligini ko‘rsatuvchi hujjat.

5) Qurilishni boshlash uchun ruxsatnoma: Qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi sohasida nazorat qilish inspeksiyasi tomonidan berilgan ruxsatnoma.

6) Kadastr hujjatlari: Sotib olinayotgan uy-joyning kadastr hujjatlari mavjudligi.

7) Shartnoma loyihasi: Oldi-sotdi shartnomasi loyihasi, unda tomonlarning huquq va majburiyatlari aniq belgilangan bo‘lishi kerak.

Uy-joy sotib olishda huquqiy va moliyaviy xavfsizlikni ta’minlash uchun shartnomani diqqat bilan o‘rganing va barcha hujjatlarni qonuniy ravishda rasmiylashtirishni talab qiling. Qurilish kompaniyalarining ishonchliligini tekshirish, shaffof moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish va o‘z huquqlaringizni bilish sizni kelgusidagi muammolardan himoya qiladi.